Chaja Goldstein

---

Życiorys

Młodość

Hanna Goldstein, znana później jako Chaja Goldstein, przyszedł na świat w żydowskim getcie w Rypinie. Ona i jej rodzeństwo wychowywali się w atmosferze kulturowej zdominowanej przez ich żydowskie korzenie. W wieku dziesięciu lat rodzina zdecydowała się na przeprowadzkę do Berlina, gdzie młoda Chaja podjęła pierwsze kroki w świecie tańca.

Kształcenie w tej dziedzinie rozpoczęła u norweskiej nauczycielki, Lilian Espanak. W 1931 roku miała swój debiut na małej żydowskiej scenie w Berlinie, znajdującej się na kultowym Kurfürstendamm, gdzie mogła zaprezentować swoje talenty zarówno w tańcu, jak i śpiewie żydowskich piosenek.

Choć jej rodzice byli przeciwni artystycznej karierze, Chaja zdołała zdobyć uznanie jako tancerka i piosenkarka, która potrafiła harmonijnie łączyć elementy kultury żydowskiej z szerszymi wątkami kultury zachodnioeuropejskiej. Wkrótce stała się częścią berlińskiej awangardy artystycznej i nawiązała bliską współpracę z węgierskim malarzem György Kepesem oraz holenderskim artystą Wijnandem Grijzenem.

Holandia

W wyniku przejęcia władzy przez nazistów w 1933 roku, Chaja zdecydowała się na wyjazd do Amsterdamu. Na nowym miejscu kontynuowała swoją pasję, ucząc tańca oraz technik gimnastycznych. Jej występy miały miejsce w grupie Trudi Shoop oraz na deskach teatru Stadsschouwburg Amsterdam, a także w innych lokalnych scenach.

W 1937 roku poślubiła Theodora Güstena, niemieckiego kamerzystę oraz producenta filmowego. Niestety, sytuacja w Holandii uległa dramatycznej zmianie po zajęciu kraju przez Niemców. Chaja została aresztowana i trafiła do obozu przejściowego Westerbork, gdzie miała możliwość wystąpienia w kabarecie pod przewodnictwem Maksa Ehrlicha. Dzięki swojemu związkowi z Güstena, który wciąż odgrywał ważną rolę w wytwórni UFA, uniknęła długotrwałego pobytu w obozie i została zwolniona latem 1943 roku.

USA i Izrael

Po zakończeniu II wojny światowej, Chaja Goldstein powróciła do świata estrady i znów zyskała popularność jako tancerka. W 1946 roku wystąpiła w eksperymentalnym filmie stworzonym przez Paula Schuitemy, gdzie miała okazję zaprezentować polską piosenkę partyzancką. Mimo to, tęskniła za żydowską publicznością, co skłoniło ją do emigracji do Nowego Jorku wraz z mężem.

Jej pożegnanie z Amsterdamem odbyło się w atmosferze wielkiego wydarzenia kulturalnego w Teatrze Miejskim, dnia 12 maja 1948 roku. Jednak życie w USA okazało się dla niej niekomfortowe, co zaowocowało zakończeniem kariery artystycznej w 1951 roku. Poświęciła się wsparciu swojego męża w prowadzeniu jego biznesu. W 1973 roku, po chorobie męża, wróciła do Amsterdamu, a po jego śmierci w 1981 roku, zdecydowała się na osiedlenie w Netanji w Izraelu, gdzie mieszkał jej brat. Po jego odejściu w 1989 roku, Chaja popadła w głęboką depresję, która trwała aż do jej śmierci w styczniu 1999 roku.

---

Oceń: Chaja Goldstein

---