Józef Budzanowski

---

Życiorys

Józef Budzanowski urodził się 3 grudnia 1886 roku w Rypinie, w rodzinie Franciszka i Julianny z Kalewskich. Jego edukacja rozpoczęła się w miejskiej szkole podstawowej w Rypinie, gdzie zdobywał pierwsze doświadczenia i wiedzę. Do roku 1914 prowadził warsztat kołodziejski, koncentrując się na rzemiośle i lokalnym biznesie.

Od 1905 roku aktywnie uczestniczył w Polskiej Partii Socjalistycznej, posługując się pseudonimem Onufry. Był członkiem zarządu Polskiej Macierzy Szkolnej oraz Komitetu Obywatelskiego. Jego zaangażowanie w społeczeństwo reflektowało się również w działalności w Straży Obywatelskiej w Rypinie od roku 1907. W roku 1916 wszedł w skład Rady Miejskiej i Powiatowej, pełniąc funkcję wiceprezesa Komitetu Pomocy Żołnierzom Polskim oraz prezesa Komitetu Pomocy Jeńcom. Dodatkowo był założycielem oddziału Towarzystwa Czerwonego Krzyża, które później przekształciło się w PCK.

W okresie międzywojennym, od 1919 do 1939 roku, Józef Budzanowski pełnił funkcję burmistrza Rypina, równocześnie będąc naczelnikiem Ochotniczej Straży Pożarnej w tym mieście do roku 1935. Jego kadencja burmistrza wiązała się z intensywną urbanizacją Rypina, w tym przebudową dróg, instalacją wodociągów, budową kanalizacji, elektrowni miejskiej oraz nowych dzielnic. W jego czasach rozbudowano także placówki edukacyjne, przytułki oraz tereny zielone.

Budzanowski zaangażował się również w życie polityczne regionu. Od 1928 roku był wiceprezesem, a od 1930 roku prezesem Rady Powiatowej BBWR. W 1937 roku objął stanowisko przewodniczącego Organizacji Miejskiej i Powiatowej OZN w Rypinie. Jego aktywność nie ograniczała się tylko do polityki lokalnej, gdyż był także członkiem Powiatowego Komitetu Wychowania Fizycznego i Przysposobienia Wojskowego oraz wiceprzewodniczącym rady Banku Spółdzielczego. Ponadto, od 22 lutego 1932 roku, pełnił funkcję prezesa Izby Rzemieślniczej we Włocławku.

W 1938 roku został senatorem V kadencji z województwa warszawskiego, będąc członkiem klubu OZN oraz pracując w komisjach administracyjno-samorządowej, budżetowej, gospodarczej i komunikacyjnej. Po wybuchu II wojny światowej przeniósł się do Warszawy, gdzie został żołnierzem Armii Krajowej i brał udział w powstaniu warszawskim.

Po zakończeniu działań wojennych, w 1946 roku powrócił do Rypina. Zatrudnił się w Cechu Rzemiosł Różnych, jednak jego życie zostało naznaczone prześladowaniami ze strony Urzędu Bezpieczeństwa. W 1934 roku ożenił się z Katarzyną Kazimierą Gigiel, a jego bliskim krewnym był Teofil Budzanowski.

Zmarł 5 października 1948 roku w Rypinie, a jego ciało spoczęło na miejscowym cmentarzu, gdzie pamięć o nim utrzymuje się do dziś.

Ordery i odznaczenia

Józef Budzanowski został odznaczony szeregiem wyróżnień, które podkreślają jego wkład w służbę publiczną oraz zasługi dla kraju. Jego osiągnięcia zostały uhonorowane następującymi medalami i odznaczeniami:

• srebrny Krzyż Zasługi, przyznany 15 stycznia 1928 roku,
• Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości,
• srebrny Medal za Długoletnią Służbę.

---

Oceń: Józef Budzanowski

---