Aleksander Nowiński

Nauka i edukacja

Aleksander Nowiński, urodzony 31 października 1935 roku w Rypinie, to postać, którą wielu będzie wspominać z szacunkiem. Zmarł 24 stycznia 2023 roku w Lipnie, pozostawiając po sobie trwały ślad w świecie nauki.

Był on wybitnym polskim paleontologiem, którego praca przyczyniła się do wzbogacenia wiedzy na temat dawnych form życia.

Życiorys i osiągnięcia naukowe

Aleksander Nowiński przyszedł na świat w Rypinie jako syn Barnaby, który był szklarzem, oraz Jadwigi. W jego młodzieńczych latach rodzina przeniosła się do Lipna, gdzie Nowiński spędził część swojego życia. Po ukończeniu szkoły średniej, z pełnym zapałem rozpoczął studia na Wydziale Geologii Uniwersytetu Warszawskiego. Jego praca magisterska, będąca owocem współpracy z promotorem Władysławem Pożaryskim, dotyczyła stratygrafii kredy, co stało się punktem wyjścia do jego późniejszej kariery naukowej.

W swojej drodze naukowej Aleksander Nowiński był silnie związany z Instytutem Paleobiologii PAN w Warszawie. Brał udział w trzech ekspedycjach naukowych do Mongolii, gdzie odkrył nowy rodzaj dinozaurów, nazwany nemegtozaurem, wyróżniając się w badaniach paleontologicznych. Stopień doktora uzyskał na podstawie rozprawy poświęconej denkowcom, nad którą pracował pod czujnym okiem Anny Stasińskiej. Tematyka ta towarzyszyła mu przez całe życie.

Oprócz badań w Mongolii, Nowiński uczestniczył również w projektach badawczych na Spitsbergenie, gdzie opisał wiele gatunków tabulatów. W 1992 roku, na Uniwersytecie Jagiellońskim, uzyskał habilitację na podstawie rozprawy pt. Późno-karbońskie i dolno-permskie Tabulata Spitsbergenu. Jego wkład w paleontologię był znaczny, a w szczególności opisaniu dewońskich tabulatów, w tym rodzaju Syringella Nowiński, 1970, który niestety okazał się młodszym homonimem. W związku z tym, nazwa ta została zmieniona na Maksymilianites Zapalski & Nowiński, 2005.

Po zakończeniu swojej kariery naukowej, Aleksander Nowiński spoczął na cmentarzu parafialnym w Lipnie, pozostawiając po sobie trwały ślad w badaniach nad paleontologią i stratygrafią.

Upamiętnienie

W hołdzie Aleksandrowi Nowińskiemu nazwano nowy gatunek karbońskiego denkowca, który nosi nazwę Roemeripora nowinskii.

Publikacje

Oto przegląd publikacji Aleksandra Nowińskiego, który przyczynił się do badań paleontologicznych w Polsce.

  • Tabulata i Chaetetida z dewonu i karbonu południowo-wschodniej Polski (1976),
  • Tabulata z późnego karbonu i wczesnego permu Spitsbergenu (1991),
  • Tabulate corale z Givetian i Frasnian Gór Świętokrzyskich i Wyżyny Śląskiej (1992).

Przypisy

  1. a b c Mikołaj K.M.K. Zapalski Mikołaj K.M.K., In memoriam: Aleksander Nowiński (1935–2023), „Acta Palaeontologica Polonica”, 01.02.2024 r., s. 22.
  2. Rejestr Spadkowy PL: wyszukiwanie wpisu [online], rejestry-notarialne.pl [dostęp 03.03.2023 r.]
  3. Dr hab. Aleksander Nowiński, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 28.02.2023 r.]
  4. Institute of Paleobiology, Polish Academy of Sciences [online], www.paleo.pan.pl [dostęp 28.02.2023 r.]
  5. Późno-karbońskie i dolno-permskie Tabulata Spitsbergenu w bazie „Prace badawcze” portalu Nauka Polska (OPI). [dostęp 28.02.2023 r.]
  6. GROBONET - wyszukiwarka osób pochowanych - Cmentarze parafialne w Lipnie [online], lipnoparafialny.grobonet.com [dostęp 28.02.2023 r.]
  7. A.A. Nowiński A.A., Late Carboniferous to early Permian Tabulata from Spitsbergen, „Palaeontologia Polonica”, 51, 1991, s. 3-74.
  8. A.A. Nowiński A.A., Stratygrafia mastrychtu okolic Tomaszowa Lubelskiego, Zamościa i Kryłowa, „Acta Geologica Polonica”, 17 (2), 1967, s. 357–368.
  9. A.A. Nowiński A.A., Syringella - a new genus of the family Syringoporidae (Tabulata) from the Devonian of Poland, „Acta Palaeontologica Polonica”, 15 (4), 1970, s. 539-544.
  10. A.A. Nowiński A.A., Nemegtosaurus mongoliensis, n. gen., n. sp. (Sauropoda) from the uppermost Cretaceous of Mongolia, „Palaeontologia Polonica”, 25, 1971, s. 57-81.
  11. M.K.M.K. Zapalski M.K.M.K., New tabulate corals from the Tournaisian of the Cracow area, Poland, „Acta Geologica Polonica”, 52 (4), 2002, s. 497-500.
  12. E.E. Chwieduk E.E., Polish palaeontological research in the Arctic, „Geologos”, 15 (2), 2009, s. 133–143.
  13. M.K.M.K. Zapalski M.K.M.K., A.A. Nowiński A.A., Maksymilianites, a new name for Syringella Nowiński, 1970 (Anthozoa, Tabulata), „Paläontologische Zeitschrift”, 79, 2005, s. 507–508.
  14. AleksanderA. Nowiński AleksanderA., Tabulate corals from the Givetian and Frasnian of the Holy Cross Mountains and Silesian Upland, „Acta Palaeontologica Polonica”, 37 (2–4), 1992, s. 183–216.
  15. A.A. Nowiński A.A., Tabulata and Chaetetida from the Devonian and Carboniferous of southern Poland, „Palaeontologia Polonica”, 35, 1976, s. 3-125.

Oceń: Aleksander Nowiński

★★★★★
Średnia ocena:4.47 Liczba ocen:17