Kościół Świętej Trójcy w Rypinie to budowla, która powstała w stylu gotyku krzyżackiego. Okres budowy tej świątyni pozostaje trudny do jednoznacznego określenia, głównie z powodu braku autentycznych dokumentów erykcyjnych. Najczęściej wskazuje się na lata 1340–1349 jako bardzo prawdopodobny czas realizacji tego projekt. Warto zauważyć, że w roku 1345, kiedy Władysław Garbaty, książę dobrzyński i łęczycki, wydał dokument lokacyjny dla miasta, istnieje przypuszczenie, że budowa kościoła była już na zaawansowanym etapie.
Akt donacyjny, który został wydany przez księcia Władysława na rzecz kościoła Świętej Trójcy, sugeruje, że świątynia już istniała. Zmarły w roku 1350 książę musiał zatem zakończyć formalności związane z donacją w roku swojej śmierci. Historia kościoła zaczyna się również w kontekście budowy nowej warownej osady, która miała miejsce w latach 1327–1329 za sprawą Władysława Łokietka. Te wydarzenia oraz późniejsza kontynuacja prac przez Krzyżaków stanowiły podstawy istnienia kościoła Świętej Trójcy.
Nie ma jednak dokładnych informacji na temat tego, kiedy dokładnie doszło do przeniesienia praw parafialnych z kościoła pod wezwaniem Najświętszej Maryi Panny i św. Piotra i Pawła w Starym Rypinie na kościół w Nowym Rypinie. Pierwsza wzmianka o proboszczu Wojsławie pojawia się w dokumencie związanym z Hejkonem z 1348 roku, co oznacza, że w tamtym czasie kościół Świętej Trójcy nie pełnił jeszcze funkcji ośrodka parafialnego.
Dokument z roku 1352 wyraźnie wskazuje, że w Starym Rypinie znajdował się kościół parafialny, co sugeruje, że przeniesienie praw parafialnych na kościół Świętej Trójcy mogło mieć miejsce w pierwszym dziesięcioleciu po lokacji Nowego Rypina.
Architektura kościoła
Architektura kościoła Świętej Trójcy w Rypinie jest przykładem czystego stylu krzyżackiego gotyku, charakteryzującym się jednohalową konstrukcją. Główny ołtarz świątyni jest zorientowany na wschód, a ściany frontowa oraz prezbiterialna wyróżniają się obecnością nisz i filakterii. Kluczowym elementem architektury są okna, zakończone ostrymi łukami, które towarzyszą bliźniaczym niszom. Cała konstrukcja posiada osiem okien oraz trzy wejścia: główne, umiejscowione we froncie z gotyckim portalem, drugie zlokalizowane od strony zakrystii oraz trzecie, znajdujące się po prawej stronie od kruchty.
Warto zaznaczyć, że po północno-wschodniej stronie znajduje się oryginalna przybudówka w postaci zakrystii. Charakterystycznym elementem wnętrza jest półkolisty sufit oraz kamienna podłoga, które wprowadzają specyfikę architektoniczną tego miejsca; warto jednak zauważyć, że kościół nie przejawia wyjątkowego architektonicznego rozmachu. W pierwotnym projekcie wewnątrz kościoła istniał drewniany przedsionek, nad którym znajdowało się podwyższenie przeznaczone na organy oraz chór, do którego prowadziły strome schody.
Dach całej budowli jest stromy i pierwotnie był kryty dachówką karpiówką, obecnie zaś można go zobaczyć pokryty miedzianą blachą. Kościół nie posiada wieży, a jego solidną konstrukcję wspierają cztery skarpy rogowe i pięć mniejszych. Wymiary wnętrza kościoła wynoszą: 34 metry długości, 14 metrów szerokości oraz 11,30 metra wysokości. Niestety, data konsekracji tego miejsca pozostaje nieznana. W toku historii, kościół Świętej Trójcy był świadkiem wielu tragedii, takich jak pożary, zniszczenia wojenne oraz różnorodne remonty i przebudowy, które wpłynęły na jego oryginalny wygląd.
Przypisy
- Rejestr zabytków nieruchomych woj. kujawsko-pomorskiego. [dostęp 07.01.2012 r.]
Pozostałe obiekty w kategorii "Kościoły":
Parafia Świętej Trójcy w Rypinie | Kościół Najświętszego Serca Jezusa Chrystusa w Rypinie | Kościół ewangelicko-augsburski w RypinieOceń: Kościół Świętej Trójcy w Rypinie